İstisnalar
İçindekiler
PHP diğer programlama dillerindekine benzer bir istisna modeline
sahiptir. Bir istisna oluşturulabilir (throw) ve yakalanabilir (catch).
Olası istisnaların yakalanabilmesi için, kod bir try bloğu içine
alınabilir. Her try bloğuna karşılık en az bir tane catch veya
finally bloğu olması gerekir.
Bir istisna oluşturulursa ve geçerli işlev bağlamında catch bloğu yoksa,
istisna, eşleşen bir catch bloğu bulana kadar çağrı yığıtını çağıran
işleve "kabarcıklandırır". Yol boyunca karşılaşılan tüm finally blokları
çalıştırılır. Eğer çağrı yığıtı, eşleşen bir catch bloğu bulamadan
küresel bağlama kadar boşalırsa ve bir küresel istisna işleyici de
atanmamışsa, ölümcül hata vererek sonlanır.
Oluşturulan nesne ya bir Throwable örneği
olmalıdır. Bunu sağlamayan bir nesne oluşturmaya çalışmak (throw)
ölümcül bir PHP hatasına yol açmaz.
PHP 8.0.0 ve sonrasında, throw sözcüğü bir ifade olup herhangi bir
ifadenin içinde kullanılabilir. Önceki sürümlerde bir deyimdi ve kendi
satırına sahip olması gerekiyordu.
catch
Bir catch bloğu oluşturulan bir istisnaya nasıl yanıt verileceğini
tanımlar. Bir catch bloğu işleyebileceği bir veya daha fazla istisna
veya hata türünü ve isteğe bağlı olarak istisnanın atanacağı değişkeni
tanımlar. (PHP 8.0.0 öncesinde değişken gerekliydi.) İlk catch bloğu,
nesneyi işleyecek throw nesnesinin türüyle eşleşen bir hata veya
istisnayla karşılaştığında bunları engelleyecektir.
Farklı sınıflara ait istisnaları yakalamak için birden fazla catch bloğu
kullanılabilir. Normal çalışma sıradaki son catch bloğundan sonra devam
eder. Buradaki normal çalışma (try bloğu içinde hiçbir istisna
oluşmadığında) sıradaki tanımlanmış son catch bloğundan sora devam eder.
İstisnalar bir catch bloğu içerisinde oluşmuş olabileceği gibi yeniden
de oluşabilir (throw). Aksi takdirde, çalışma, tetiklenen catch
bloğundan sonra devam eder.
Bir istisna oluştuğunda, istisnanın oluştuğu yerden sonraki kodlar
çalıştırılmaz ve PHP oluşan istisna ile uyuşan ilk catch
bloğunu bulmaya çalışır. Bir istisnanın yakalanmaması durumunda,
set_exception_handler() işlevi ile evvelce bir istisna
eylemcisi tanımlanmamışsa, PHP bir ölümcül hata durumu oluşturur ve bir
"Uncaught Exception ..." ("Yakalanmamış istisna ...")
iletisi çıktılar.
PHP 7.1.0 ve sonrasında, boru (|) karakteri kullanarak
bir catch bloğunda çok sayıda istisna belirtilebilir. Farklı sınıf
hiyerarşilerindeki farklı istisnalar aynı şekilde elde edildiğinde
kullanışlıdır.
PHP 8.0.0 ve sonrasında, değişken ismi yakalama istisnası için isteğe
bağlıdır. Belirtilmezse, catch bloğu çalışmaya yine de devam eder fakat
istisnayı oluşturacak nesneye erişemez.
finally
catch bloklarının yerine veya sonrasında bir
finally bloğu da belirtilebilir. Bir istisnanın oluşmamışsa bile ve
normal çalışmaya dönülmeden önce finally bloğu içindeki kodlar daima
try ve catch bloklarından sonra çalıştırılır.
Dikkate değer tek etkileşim, finally bloğu ile return deyimi arasında
olur. try veya catch bloklarının içinde bir return deyimine
rastlansa bile finally bloğu çalışmasına devam edeceği gibi, return
deyimi de çalıştırılır fakat finally bloğu işini bitirdikten sonra sonuç
döndürülür. Ek olarak, finally bloğu da bir return içeriyorsa
finally bloğundaki değer döndürülür.
Küresel istisna işleyici
Eğer bir istisnanın küresel bağlama kadar kabarcıklanmasına izin verilirse,
atandığı takdirde bir küresel istisna işleyici tarafından yakalanabilir.
Başka bir blok çalıştırılmazsa bir catch bloğu yerine çağrılmak üzere bir
işlev set_exception_handler() işlevi ile atanabilir.
Etkisi esasen, tüm programın, catch olarak bu işleve sahip bir try-
catch bloğu ile sarmalanmasıyla aynıdır.
Notlar
Bilginize:
Yerleşik PHP işlevleri aslında hata
raporlama yapmakta, istisnaları sadece nesne yönelimli güncel eklentiler
kullanmaktadır. Bununla birlikte hatalar ErrorException ile kolayca
istisnalara dönüştürülebilir. Bununla birlikte, bu teknik sadece ölümcül
hatalarda çalışır.
Örnek 1 - Hata raporlamayı istisnalara dönüştürme örneği
<?php
function exceptions_error_handler($severity, $message, $filename, $lineno) {
throw new ErrorException($message, 0, $severity, $filename, $lineno);
}
set_error_handler('exceptions_error_handler');
?>
Örnekler
Örnek 2 - Bir İstisna Oluşturmak
<?php
function inverse($x) {
if (!$x) {
throw new Exception('Sıfıra bölme.');
}
else return 1/$x;
}
try {
echo inverse(5) . "\n";
echo inverse(0) . "\n";
} catch (Exception $e) {
echo 'Yakalanan olağandışılık: ', $e->getMessage(), "\n";
}
// Çalışma sürer
echo 'Merhaba Dünya';
?>
Yukarıdaki örneğin çıktısı:
0.2
Yakalanan olağandışılık: Sıfıra bölme.
Merhaba Dünya
Örnek 3 - Bir finally bloğu ile istisnanın işleme sokulması
<?php
function inverse($x) {
if (!$x) {
throw new Exception('Sıfıra bölme.');
}
return 1/$x;
}
try {
echo inverse(5) . "\n";
} catch (Exception $e) {
echo 'İstisna yakalandı: ', $e->getMessage(), "\n";
} finally {
echo "İlk finally bloğu.\n";
}
try {
echo inverse(0) . "\n";
} catch (Exception $e) {
echo 'İstisna yakalandı: ', $e->getMessage(), "\n";
} finally {
echo "İkinci finally bloğu.\n";
}
// İcra sürer
echo "Merhaba Dünya\n";
?>
Yukarıdaki örneğin çıktısı:
0.2
İlk finally bloğu.
İstisna yakalandı: Sıfıra bölme..
İkinci finally bloğu.
Merhaba Dünya
Örnek 4 - finally bloğu ile return arasındaki etkileşim örneği
<?php
function test() {
try {
throw new Exception('foo');
} catch (Exception $e) {
return 'catch';
} finally {
return 'finally';
}
}
echo test();
?>
Yukarıdaki örneğin çıktısı:
Örnek 5 - İç içe istisnalar
<?php
class MyException extends Exception { }
class Test {
public function testing() {
try {
try {
throw new MyException('foo!');
} catch (MyException $e) {
/* yeniden yakala */
throw $e;
}
} catch (Exception $e) {
var_dump($e->getMessage());
}
}
}
$foo = new Test;
$foo->testing();
?>
Yukarıdaki örneğin çıktısı:
Örnek 6 Çoklu catch istisna eldesi
<?php
class MyException extends Exception { }
class MyOtherException extends Exception { }
class Test {
public function testing() {
try {
throw new MyException();
} catch (MyException | MyOtherException $e) {
var_dump(get_class($e));
}
}
}
$foo = new Test;
$foo->testing();
?>
Yukarıdaki örneğin çıktısı:
Örnek 7 - Yakalama değişkeninin olmayışı
Sadece PHP 8.0.0 ve sonrası için geçerlidir.
<?php
class Özelİstisna extends Exception {}
function test() {
throw new Özelİstisna('Oopsie');
}
try {
test();
} catch (Özelİstisna) {
print "Bir Özelİstisna oluştu, fakat ayrıntılar önemsiz.";
}
?>
Örnek 8 - Bir ifade olarak throw
Sadece PHP 8.0.0 ve sonrası için geçerlidir.
<?php
function test() {
do_something_risky() or throw new Exception('Çalışmadı...');
}
try {
test();
} catch (Exception $e) {
print $e->getMessage();
}
?>
